آنان كه به دامن اسلام برگشتند

مشخصات كتاب

عنوان: آنان كه به دامن اسلام برگشتند

پديدآورنده: ابوذر مظاهري

نشريه: زمانه

شماره نشريه: 61

سال: 1386

ماه: 7

تعداد صفحه: 65 _ 71

زبان: فارسي

موضوع: بازگشت نخبگان بهائيت به دامن اسلام

مقدمه

فراز و فرود نيروهاي هوادار هر جرياني را شايد بتوان امري عادي تلقي نمود كه همواره وجود داشته است، ليكن اين تلقي تا جايي پاسخگوي تبيين وضعيت آن جريان مي باشد كه متوجه مهره هاي كليدي و محوري نگردد، در غير اين صورت موضوع بحث از فراز و فرود نيروهاي هوادار به فقدان اقناع كنندگي فرقه و بازگشت نخبگان (راهبران و مدعيان پيشين) تغيير مي يابد؛ امري كه در مورد بابيت و بهائيت اتفاق افتاده و مقاله ي حاضر به بررسي شواهد آن ها برآمده است. از پديده هاي بسيار جالب و عبرت انگيز در تاريخ بابيت و بهائيت، بيداري و بازگشت نخبگان و شخصيت هاي تراز اول اين دو فرقه به دامن اسلام است. در پژوهش زير، نمونه هايي از اين پديده در خور ملاحظه در بابيت و دو شاخه ي مشهور آن: ازليت و بهائيت، بررسي شده است.

بازگشت نخبگان بابي و ازلي از بابيت

ملا عبدالخالق يزدي (شاگرد و ميزبان شيخ احمد احسايي در يزد، و از روحانيان شاخص مقيم مشهد در زمان ظهور باب) از جمله كساني بود كه بر اثر تعريف هاي ملا حسين بشرويه اي (از پيروان مشهور علي محمد باب، و رهبر غائله ي بابيان در قلعه ي شيخ طبرسي مازندران) به باب گرويد [1] و مقامش در ميان بابيان بدان پايه بود كه باب در پيغام مكتوبش به محمدشاه قاجار، ملا عبدالخالق را براي گفت و گو با شاه و اثبات بابيت خويش معرفي كرد. [2] اما، به تصريح منابع بابي و بهائي، همين ملا عبدالخالق زماني كه فهميد باب، پا را از ادعاي «بابيت» امام عصر (عج) فراتر نهاده و مدعي «قائميت» شده است، از بابيت برگشت و با آن مخالفت كرد و جمعي از بابيان